Interview medewerkers RABOBANK Evelien Nuijens-Coolen en Germa Cox
# Hebt u veel te maken met mensen met dementie, en hoe merkt u dat?
Als Rabobankmedewerkers hebben wij regelmatig te maken met klanten met (beginnende) dementie. Valt ons iets op waarbij we vermoeden dat er sprake zou kunnen zijn van dementie, dan hebben wij een zorgplicht en ondernemen wij actie.
Rabobankmedewerkers zijn alert op afwijkend gedrag. Het kan bijvoorbeeld opvallen dat klanten vaker in de bankhal komen om geld op te nemen. Soms grotere bedragen. Ook gebeurt het dat mensen pincodes te vaak vergeten of dat pasjes steeds zoek raken.
# Welke actie kunt u ondernemen?
Wij registreren in onze beveiligde systemen wat we met onze klanten bespreken en welke actie is ondernomen. Zo kunnen we opvallend gedrag of buitengewone transacties opmerken. Natuurlijk wijzen signalen niet altijd op dementie, maar we kunnen naar aanleiding van opvallende gebeurtenissen wel het gesprek aangaan met de klant, waardoor we een betere indruk krijgen van wat er speelt.
Indien mogelijk en met goedvinden benaderen we in voorkomende gevallen de familie. In het kader van de wet van de privacy mogen we niet alle informatie delen; ook niet met andere instanties bijvoorbeeld. Een bank heeft echter wel een zorgplicht naar haar klanten. Als wij de indruk krijgen dat er misbruik gemaakt wordt van de rekening van een klant dan kunnen we hier wel actie voor ondernemen.
# Kunt u iets uitleggen over een En/Of rekening en een volmacht?
En/of rekening: Je bent mederekeninghouder, hierdoor ben je gezamenlijk hoofdelijk aansprakelijk voor dezelfde rekening. Wijzigingen op deze rekening dienen gezamenlijk ondertekend te worden. En het saldo bijvoorbeeld van een En/Of rekening valt ook, belastingtechnisch, binnen het vermogen van beide rekeninghouders.
Wanneer één van beide rekeninghouders komt te overlijden en uit de overlijdensakte blijkt dat ze gehuwd waren/geregistreerd partnerschap hebben, dan kan de langstlevende rekeninghouder de rekening op zijn/haar naam overnemen. De rekening wordt dan niet geblokkeerd.
Als jij als zoon of dochter een En/Of rekening hebt met je ouders, dan zal de uitkeringsinstantie ook die rekening zien als jouw vermogen. Hiermee kunnen problemen ontstaan met een uitkering of toeslagen als je een klein inkomen hebt. Voor het rechtssysteem geldt dat als een bankrekening op jouw naam staat ook het vermogen op die rekening aan jou toebehoort.
Als een mede rekeninghouder van de En/Of rekening komt te overlijden, dan kan de eerste lijn van de erfgenamen beroep doen op een deel van de En/Of rekening.
Op het moment van dementie (handelingsonbekwaamheid) van een partner wordt het een ander verhaal. Want dan is één van beiden niet meer bekwaam om de En/of rekening te mogen tekenen.
Er zijn twee soorten volmachten: een Bancaire volmacht en een Notariële volmacht.
Bancaire Volmacht: De rekening blijft persoonlijk. Je geeft echter iemand toestemming om over je rekening te mogen beschikken. Voordat er een volmacht getekend wordt volgt er altijd een gesprek bij de bank. Degene die de volmacht wil afgeven moet hier ook ter plekke aanwezig zijn. Je moet achter de volmacht staan en weten waarvoor je tekent. Een volmacht mag je te allen tijde intrekken. De gemachtigde kan de rekening nooit opheffen of wijzigen.
Regelmatig zien we dat mensen te laat komen voor het regelen van een volmacht; zeker als er sprake is van dementie. De klant weet niet meer waarvoor er getekend moet worden. Hij of zij weet niet meer dat de volmacht ingetrokken kan worden. Op dat moment is de volmacht niet meer rechtsgeldig. Wij mogen dan de volmacht niet meer verstrekken.
Als de volmacht getekend is maar de bank krijgt de indruk dat er misbruik van gemaakt is, dan mag de bank de rekening ‘koud stellen’. Niet intrekken of beëindigen, maar wel bevriezen. In de voorwaarden staat ook dat de volmacht ingetrokken wordt bij wilsonbekwaamheid. Ook vervalt de volmacht bij overlijden.
Notariële volmacht of het Levenstestament. Dit document gaat verder dan de bancaire volmacht. Je legt vast dat iemand anders jouw zaken kan waarnemen en dan op de manier zoals jij bepaalt. In een levenstestament kun je heel uitgebreid zaken regelen: op medisch gebied, praktische maar ook financiële zaken.
Op het moment dat je niet meer in staat bent om je eigen zaken te behartigen kun je terugvallen op dit document dat ook notarieel is vastgelegd. Het voorkomt ook dat, als iemand wilsonbekwaam wordt, je niet onder bewind/curatele komt te staan.
Een levenstestament laat u opmaken bij een notaris. Daarom dient dit geregeld te worden voordat er bevestigd is dat er sprake is van dementie. Vaak is een informatief gesprek bij de notaris kosteloos. Wil je echt iets laten vastleggen, dan berekent de notaris kosten.
Voor een verhuizing naar verzorgingshuis of het aanpassen van een verzekering heb je al een Notariële volmacht nodig. Een bancaire volmacht regelt alleen de financiële zaken over de rekening, verder niets.
# Als er niets geregeld is en de persoon in kwestie kan de zaken niet meer behartigen, wat dan?
Dan is het noodzakelijk om bij de Kantonrechter bewindvoering/curatele te regelen. De kantonrechter kan een familielid aanwijzen maar als die er niet meer is, zijn er onafhankelijke bewindvoerderskantoren. Zij zijn er niet alleen voor mensen die niet met geld om kunnen gaan, maar ook in situaties als dementie kunnen zij ervoor zorgen dat de financiële zaken geregeld worden.
Hoe zit het met een koopwoning?
Als je bijvoorbeeld als echtpaar samen je huis wilt verkopen en het huis staat beschreven op beider naam, dan moeten ook beide personen tekenen wil je het huis daadwerkelijk kunnen verkopen. Dit is natuurlijk afhankelijk van hoe de woning aangekocht en gefinancierd is. Maar het kan dus problemen opleveren als een van de partijen niet meer in staat is om te tekenen.
De verkoop van een woning kun je bijvoorbeeld ook in een levenstestament vastleggen. Hiermee voorkom je dat je naar de rechtbank moet (onder bewind gesteld wordt) voordat de woning verkocht kan worden.
In het levenstestament regel je dat je “over en weer” toestemming geeft of dat een kind of iemand anders dit mag regelen voor je.
# Wat raadt u mensen aan die dit lezen?
Wij moedigen iedereen aan om in elk geval na te denken over een levenstestament of Notariële volmacht. Het is van belang om dit niet uit te stellen totdat het te laat is. Ieder van ons kan iets overkomen waardoor we wils-/ handelingsonbekwaam worden en belangrijke zaken niet meer zelfstandig kunnen regelen. In een levenstestament of notariële volmacht regel je niet alleen financiële zaken, maar ook praktische en medisch aangelegenheden.
Voor meer informatie: www.rabobank.nl/lokale-bank/weerterland-en-cranendonck/