In gesprek met: Mariëtte Claessens Sociaal Makelaar bij gemeente Cranendonck
# Wat betekent dementie voor u persoonlijk?
In mijn directe omgeving heb ik hier gelukkig nog geen ervaring mee, maar doordat ik al 28 jaar werkzaam ben in de zorg, ken ik veel cliënten en gezinnen die wel met dementie te maken hebben gehad. Ik heb gezien dat het een grote impact heeft als iemand de regie over het leven kwijtraakt, maar ook voor de mensen die er omheen staan. Het is een heel proces om te erkennen dat er echt iets mis is en dat er hulp nodig is.
# Kunt u in het kort vertellen wat een sociaal makelaar inhoud?
Een huizenmakelaar brengt vraag en aanbod van huizen bij elkaar. Een Sociaal Makelaar brengt ook vraag en aanbod bij elkaar, maar dan in de vorm van mensen die wat voor een ander willen en kunnen betekenen. Vanuit Utrecht is het idee ontstaan en hierheen gekomen. Eerst was er een pilot in Budel Schoot. Nu zijn we met 3 personen werkzaam in alle kernen van de gemeente Cranendonck. Elke dorpskern heeft zijn eigen specifieke behoeften. De mensen in iedere dorpskern hebben zelf vanuit commissies hun eigen Sociaal Makelaar gekozen.
Wij werken samen als het werk overkoepelend is, maar we zijn vooral dorpskern gericht bezig. Zo kan er sneller verbindingen gelegd worden met de bewoners in de dorpskern.
Verder hebben we een heel netwerk waar wij een beroep op kunnen doen voor ondersteuning. Denk maar aan Steunpunt Mantelzorg, de huiskamers en diverse vrijwilligersprojecten.
Ook hebben wij overleg met diverse instanties en professionele zorgverleners wanneer dit noodzakelijk of functioneel is.
# Stel, er komt iemand bij u met een hulpvraag waarbij een vermoeden is van dementie. Kunt u de stappen beschrijven?
Ik ga eerst kennis maken om te kijken hoe de situatie is. Welke vragen zijn belangrijk voor de hulpvrager, maar ook de mantelzorger. Dit probeer ik te analyseren tijdens een gesprek. Vervolgens betrek ik er zo vroeg mogelijk een zorgtrajectbegeleider bij. Zij kan de hulpvraag vanuit een professionele kant begeleiden. Een zorgtrajectbegeleider weet nog veel specifieker wat een dergelijk ziektebeeld inhoud, daarom zal zij tijdens het hele traject het aanspreekpunt zijn voor de mantelzorger.
Ook de omgeving kan het nodige bieden. Ik kijk als het ware met een "helikopterview" naar de kring om deze mensen heen is. Dit geldt voor de zorgvrager maar ook voor de mantelzorger. Een mantelzorger heeft een hele belangrijke maar ook hele zware rol voor de persoon met dementie. Vooral voor mantelzorgers is het heel belangrijk dat het gezinssysteem door blijft gaan. De situatie mag de zorgtaken niet belemmeren. Iedereen in het systeem moet het zo goed mogelijk kunnen volhouden in deze nieuwe situatie, ook op langere termijn.
Er kan ondersteuning gegeven worden door diverse initiatieven. Denk hierbij aan de huiskamer of een maatje. Hierdoor kunnen er zo lang mogelijk sociale interacties blijven bestaan.
Het is elke keer weer een zoektocht naar een passende oplossing, professioneel maar ook informeel, en iedere hulpvraag is weer uniek.
# Wat is voor u vooral belangrijk tijdens een gesprek?
Elk hulptraject is weer anders, soms duurt het jaren en zijn de veranderingen groter dan aanvankelijk werd gedacht. Daarom probeer ik tijdens de gesprekken zowel de meest gunstige maar ook het meest slechte scenario te schetsen. Zo kan men tijdens de gesprekken een breder beeld krijgen over de situatie. Een zo realistisch mogelijk beeld geven is heel belangrijk. Het is daarbij een uitdaging om te blijven kijken hoe en wat er wel mogelijk is.
# Wanneer is uw taak als Sociaal Makelaar bij de hulpvrager afgerond?
Mijn taak houdt nooit op, ik zal steeds op de achtergrond blijven. Ik ben actief bezig om het netwerk op te bouwen, uit te bereiden, waar mogelijk en verder te activeren. 'Motiveren', 'enthousiasmeren' en 'het beste uit de mensen halen' zijn hierbij belangrijke kernwoorden. Iedereen wil zinvol zijn in het leven, ook iemand met dementie. Ook deze mensen hebben nog een eigenwaarde en het is belangrijk die zo lang mogelijk te stimuleren door sociaal actief te blijven. Er kan veel meer bereikt worden als we elkaar daarbij op een positieve manier ondersteunen. Mensen uit de directe woonomgeving kunnen veel betekenen voor elkaar en dit geldt natuurlijk niet alleen voor mensen met dementie.
# Wat kunt u nog meer betekenen voor de bewoners in de dorpskernen?
De Sociaal Makelaar is gemakkelijk te bereiken. Dit is belangrijk want bewoners van de dorpskernen kunnen zo signalen sneller bespreekbaar maken. Vervolgens kunnen er activiteiten ontwikkeld worden waar veel meer mensen iets aan hebben. In dit geval is ook het idee voor het toneelstuk “Efkes de weg kwijt” ontstaan vanuit de huiskamer in Budel-Dorplein en uitgewerkt ten behoeve van heel de gemeente Cranendonck.
Tegenwoordig wordt gestreefd om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Daarom zullen we met elkaar moeten participeren en kijken hoe we deze mensen zo goed mogelijk kunnen ondersteunen in hun thuissituatie. Een taak van de Sociaal Makelaar is dit actief te ondersteunen. Als Sociaal Makelaars willen wij zichtbaar, bereikbaar, dienstbaar en betrouwbaar te zijn terwijl de hulpvragers erop kunnen rekenen dat wij hen blijven ondersteunen.